FREIGHTLINER 70-LAT – CZ. II PIONIER Z AMERYKI

Po podpisaniu umowy partnerskiej z firmą White, Freightliner rozpoczyna dynamicznie rozwijać produkcję. Wprowadza także nowe modele samochodów ciężarowych, wśród których znajdują się także konstrukcje specjalistyczne z napędem na cztery koła, napędem turbinowym i do zbioru trzciny cukrowej.

Po podpisaniu umowy o współpracy z White Motor Corporation w 1951 roku, firma Freightliner koncentruje się tylko na produkcji samochodów ciężarowych, natomiast White zajmuje się ich dystrybucją na rynku amerykańskim i kanadyjskim. Przed rokiem 1951 obie firmy konstruowały pojazdy samodzielnie, natomiast po 1951 roku połączyły swoje siły w pracach konstrukcyjnych. Na efekty współpracy nie przyszło czekać długo. W marcu 1954 roku wszedł na rynek pierwszy model ciągnika z silnikiem pod kabiną o zupełnie płaskiej ścianie czołowej – WF 4864 „Spacemaker”, który został zaprojektowany w 1953 r. Kabina miała zaledwie 1,22 m długości i w odmianie 6×4 mogła być łączona z nadwoziem o długości 8 m oraz ciągnąć przyczepę o długości 9,25 m. Zespół taki nie przekraczał dopuszczalnej w USA długości całkowitej pojazdu 19,80 m.

Następnie powstał model 4×4 WF 5844, który oferowany był także w wersji z kabiną uchylną. Z ciągnikiem tym związana jest firmowa legenda, która mówi o tym, że ciągnik ten miał powstać przy kuchennym stole w domu inżyniera Kena Selfa. Pewnego razu Self spotkał się w domu z drugim konstruktorem firmy Freightliner – Normem Chewem, późniejszym wiceszefem działu badań i rozwoju. Podczas spotkania zasiedli przy stole, na którym Chew zaczął szkicować ołówkiem na kartce papieru swoje pomysły. Przyciskał rysik tak mocno, że większość szkiców została odbita na blacie stołu. Kiedy przed Świętem Dziękczynienia żona Kena Selfa zleciła pokrycie blatu stołu nową politurą, okazało się, że na jego powierzchni odbiły się projekty Norma Chewa. Od tego czasu stół jest przechowywany w firmie jak cenna relikwia.

W 1953 roku firma White-Freightliner pokazała ciągnik siodłowy z napędem 4×4 i dwiema przyczepami przystosowany do pokonywania górskich dróg na amerykańskim Zachodzie – model WF 5844 T nazwany „Mountaineer”. Model ten w krótkim czasie zyskał uznanie kierowców i firm transportowych.

W 1958 roku wysiłkiem połączonych firm wyprodukowano pierwszą ciężarówkę z kabiną uchylną – model 9164 T. Kabina uchylana była ręcznie przy pomocy pompy hydraulicznej – proces uchyłu kabiny trwał rekordowo szybko, bo zaledwie 38 sekund. W wyniku tej innowacji sprzedaż modelu w kolejnym roku produkcji wzrosła o ponad 30%. Jak okazało się później, następcą tego modelu był wprowadzony w 1964 roku model WF 7264 T, który niemal w niezmienionej formie produkowany był do 1998 roku, czyli jeszcze kilkanaście lat po rozwiązaniu umowy z firmą White. Następcę napędzał silnik 6-cylindrowy, bezsprężarkowy Cummins Diesel o mocy 220 KM przy 2100 obr/min i maksymalnym momencie obrotowym 758 Nm przy 1500 obr/min. Z jednostką napędową współpracowała 5-biegowa skrzynia Spicer wyposażona w trzybiegową przekładnię dodatkową, co łącznie dawało do dyspozycji kierowcy aż 15 przełożeń. W osi tylnej zastosowano proste przełożenie redukcyjne, a kabina posiadała znaną z poprzednich modeli konstrukcję aluminiowo stalową. Dodatkowy komfort dla kierowcy zapewniała zintegrowana kabina sypialna.

Udane modele, stale rosnąca sprzedaż wymusiły na firmie zbudowanie kolejnej fabryki. Na lokalizację zakładu wybrano miasto Ponoma w Kalifornii. Aby ominąć kanadyjskie cło firma zbudowała także zakład montażowy w Burnaby w Kolumbii Brytyjskiej.
W 1960 roku, jako jedna z pierwszych zaczęła korzystać z komputerów. Na początku komputery firmy IBM model 305 RAMAC (Random Access Method of Accouting and Control), służyły do inwentaryzacji części w zakładach w Portland i Ponoma. Z czasem pomagały także usprawniać proces doboru pojazdu dla potrzeb klienta. Wśród opcji, które musiał podać klient były m.in. oczekiwania odnośnie wielkości ładunku, rodzaju dróg, po których pojazdy będą się poruszać i dystansów jakie pojazdy będą pokonywać. Na podstawie tych danych komputer dobierał odpowiedni dla klienta pojazd. Poczynione inwestycje szybko zaprocentowały wzrostem sprzedaży. O ile w 1961 roku firma White – Freightliner sprzedała 1242 pojazdy, to już w następnym 1963 roku ilość ta została podwojona.

W 1964 roku wprowadziła na rynek model roboczo nazwany „Sugar Liner” – ciągnik przeznaczony do pracy na plantacjach trzciny cukrowej na Hawajach, pojazd zwracał uwagę dostosowaną do warunków terenowych skrzynią biegów i mógł przewozić z prędkością 5 km/h ładunki o masie do 50 ton. W tym samym roku firma wybudowała kolejny zakład w Indianapolis.

Po prezentacji Sugar Linera firma wprowadziła na rynek ciągnik siodłowy z innowacyjnym systemem napędowym. Robocza nazwa Turboliner po trosze zdradzała źródło mocy – lekką i silną turbinę Boeinga o mocy 300 KM przy 7000 obr/min. Ten niekonwencjonalny ciągnik siodłowy charakteryzował się małą masą własną i dużą siłą. Niestety trafił na niesprzyjający okres drożejących paliw, dlatego jego duże spalanie specjalnego paliwa i problemy techniczne ostatecznie doprowadziły do porażki. Odmianę w układzie napędowym 6×4, ze skrzynią biegów Allison sprzedano w zaledwie 10 egzemplarzach.

Pomimo kłopotów z modelami napędzanymi turbinami firma White – Freightliner zdołała sprzedaż rekordową ilość ciężarówek w 1965 roku – 4800. Okazało się, że jest to dobry rok dla Freightlinera, gdyż na drogi w dotychczasowej historii firmy wyjechało łącznie 20 tys. egz.

Freightliner kabiny budował z aluminiowych płyt łączonych nitami. Natomiast White chciał być jeszcze bardziej innowacyjny i zaczął stosować poszycie z tworzyw sztucznych, jednak ze względów jakościowych kabiny te poniosły rynkową porażkę.

W 1966 roku firma wprowadziła na rynek ciągnik z kabiną COE o długości 2,65 m, który mimo kilku niedoskonałości odniósł duży sukces. Podwozie z układem resorowania i kabinę produkowano w White-Freightliner, zaś układ napędowy dobierał klient. Mógł wybierać spośród silników Cummins NH, Caterpillar 3406 i 3408 oraz dwusuwowych Detroit Diesel 6-71, 6V-71 i największego z nich 8V-71 o pojemności 9,3 w wersji bezsprężarkowej lub z turbodoładowaniem (8V-71 T) o mocy 318 KM. W zależności od model u silniki osiągały od 260 do 350 KM.

Kolejne lata to dalsze pasmo sukcesów budowane przez solidne i ekonomiczne modele. W roku 1968 firma WF sprzedaje 8313 pojazdów, a w 1969 rozbudowuje swój macierzysty zakład w Freightliner do końca nie zarzucił pomysłu napędu samochodów ciężarowych turbinami samolotowymi i w 1973 roku powrócił z jeszcze silniejszym pojazdem Powerlinerem o mocy 500 KM. Podobnie jak poprzednik poległ pod względem zużycia paliwa i problemów technicznych.

Okres współpracy z firmą White okazał się dla Freightlinera trampoliną do zdobycia coraz większych udziałów w rynku. W 1970 roku firma wyprodukowała ponad 6,2 tys. ciężarówek, a konstrukcje zapoczątkowane w latach 60-tych jeszcze długo poddawane były tylko niewielkim modyfikacjom.

fot. Freightliner